เตาเผาถ่าน 200 ลิตร
 

       เตาเผาถ่าน 200 ลิตร เป็นเตาเผาถ่านที่มีประสิทธิภาพสูงกว่าเตาเผาถ่านแบบดั้งเดิมประมาณ 1.2 – 1.5 เท่า โดยใช้ถังขนาด  200 ลิตรเป็นตัวเตา เตาประเภทนี้อาศัยความร้อนไล่ความชื้นในเนื้อไม้ที่อยู่ในเตา ทำให้ไม้กลายเป็นถ่าน หรือที่เรียกว่า “ กระบวนคาร์บอนไนเซซั่น(Carbonization)” นอกจากนี้เตายังมีโครงสร้างที่มีลักษณะปิดทำให้สามารถควบคุมอากาศได้จากกระบวนการเผาถ่านอีกอย่างหนึ่ง คือ “น้ำส้มควันไม้ หรือ Wood Vinegar” ที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในเกษตรกรรมธรรมชาติได้ด้วย
     1. ด้านวัตถุดิบและอุปกรณ์
          - ไม้ที่นำมาเผาถ่านและเชื่อเพลิงหน้าเตาหาได้ง่าย
          - สามารถใช้ไม้ที่มีขนาดเล็กที่เกิดจากการตัดแต่งกิ่งไม้ได้ช่วยลดการตัดต้นไม้ขนาดใหญ่
          - ใช้เชื่อเพลิงในการเผาถ่านน้อย
          - อุปกรณ์ประกอบเตาหาซื้อได้ตามร้านขายเครื่องก่อสร้างทั่วไป
          - ตัวเตาดูแลรักษาง่าย อายุการใช้งานนาน

     2. ด้านกรรมวิธีการผลิต
          - ใช้เวลาในการเผาถ่านสั้น (ภายใน 1 วัน) สามารถใช้แรงงานคนเดียวในการเผา
         - ควบคุมอากาศในการเผาไหม้ได้ตามต้องการ
         - การเผาถ่านเป็นขี้เถ้าน้อย
     3.ด้านผลผลิต
         - ได้ถ่านมีคุณภาพสูง ดีต่อสุขภาพ เพราะถ่านที่ได้มีปริมาณน้ำมันดิน (ทาร์) น้อย
         - ได้ปริมาณผลผลิตถ่าน (ประมาณ 20 - 22%)
         - ลงทุนน้อย (ไม่เกิน 500 บาท) เหมาะกับการใช้งานในครัวเรือน

     ขั้นตอนในการเผาถ่าน
     ช่วงที่ 1 ขั้นตอนของการไล่ความชื้น หรือคลายความร้อน
            เริ่มจากจุดไฟเตา บริเวณที่อยู่หน้าเตา ใส่เชื่อเพลิงให้ความร้อนกระจายเข้าสู่เตา เพื่อไล่อากาศเย็นและความชื้นที่อยู่ในเตา และในเนื้อไม้ ควันที่ออกมาจากปล่องควันจะเป็นสีขาว ควันจะมีกลิ่นเหม็นประมาณ 150?C ถ้าใส่เชื้อเพลิงต่อไป ควันสีขาวตรงปล่องควันจะเพิ่มขึ้น อุณหภูมิปริมาณปากปล่อง ประมาณ 70 - 75?C อุณหภูมิภายในเตา ประมาณ 200 -250?C ควันมีกลิ่นเหม็นฉุน
    ช่วงที่ 2 เมื่อไม้กลายเป็นถ่าน หรือปฏิกิริยาคลายความร้อน
            เมื่อเผาต่อไปอีกระยะหนึ่ง ควันสีขาวจะเริ่มบางลงและเปลี่ยนเป็นสีเทา อุณหภูมิภายในเตาจะประมาณ 300-400?C ไม้ที่อยู่ในเตาจะคลายความร้อนที่สะสมเอาไว้เพียงพอที่จะทำให้อุณหภูมิภายในเตาเพิ่มสูงขึ้น  ในช่วงนี้ค่อยๆลดการป้องเชื้อเพลิงหน้าเตา แล้วจะต้องควบคุมอากาศโดยการหรี่หน้าเตาหรือลดพื้นที่หน้าเตาลงให้เหลือช่วงพื้นที่หน้าเตาประมาณ 20-30 ตร.ซม.สำหรับให้อากาศเข้า เพื่อรักษาระดับของอุณหภูมิในเตาไว้ให้นานที่สุด และยืดเวลาการเก็บน้ำส้มควันไม้ให้นานที่สุดโดยช่วงที่เหมาะสมกับการเก็บน้ำส้มควันไม้ควรมีอุณหภูมิบริเวณปากปล่องควันประมาณ 85-120?C เนื่องจากเป็นช่วงที่สารเนื้อไม้ถูกขับออกมา จากนั้นควันก็เปลี่ยนสี จากควันสีเทาเป็นสีน้ำเงินจึงหยุดเก็บน้ำส้มควันไม้ อุณหภูมิบริเวณปากปล่องควันประมาณ 100-200?C อุณหภูมิภายในเตาประมาณ 400-450?C
    ขั้นตอนในการเผาถ่าน
    ช่วงที่ 3 ช่วงทำให้ถ่านบริสุทธิ์
             ขั้นตอนนี้เป็นช่วงที่ไม้จะเปลี่ยนเป็นถ่าน ต้องทำการเพิ่มอุณหภูมิอย่างรวดเร็ว โดยการเปิดหน้าเตาประมาณ 1 ใน 3 ของหน้าเตาทิ้งไว้ประมาณ 30 นาที เมื่อควันสีน้ำเงินเปลี่ยนเป็นสีฟ้า แสดงว่าไม้เริ่มเป็นถ่านใกล้หมด จากนั้นควันสีฟ้าจะอ่อนลงและจะกลายเป็นควันใสแทน เมื่อมีควันใส เริ่มทำการปิดหน้าเตาโดยใช้ดินเหนียวปิดรอยรั่ว จากนั้นทำการปิดปล่องควันให้สนิทและอุดรอยรั่วทั้งหมดไม่ให้อากาศภายนอกผ่านเข้าไปได้
     ช่วงที่ 4 เป็นช่วงทำการให้ถ่านในเตาเย็นลง
             เกลี่ยดินบนเตาออกให้เห็นหลังเตา เพื่อระบายความร้อนจากนั้นทิ้งไว้ประมาณ 1 คืน หรือประมาณ 8 ชั่วโมง เป็นอย่างน้อยเพื่อให้ถ่านดับสนิท แล้วจึงเริ่มการเปิดเตาเพื่อนำถ่านออกจากเตาและนำไปใช้ประโยชน์ต่อไป

ข้อควรระวัง
            1. อย่ารีบปิดฝาจนเกินไป ควรรอให้ฝืนติดไฟหมดก่อนจึงค่อยปิดฝา
            2. ควรอุรูให้สนิท เพื่อไม่ให้อากาศเข้าไปได้
            3. ควรอุดรูไล่จากบนลงล่าง