วิเคราะห์สมุนไพรในตำบลหนองกรด

สภาพสมุนไพรในตำบลหนองกรด
          การปลูก การปลูกพืชสมุนไพรในตำบลหนองกรดส่วนมากจะนิยมปลูกพืชผักสวนครัว ส่วนใหญ่ปลูกโดยเน้นการใช้ประโยชน์ในการประกอบอาหารเป็นหลัก ซึ่งพืชสวนครัวซึ่งเป็นสมุนไพร ที่นิยมปลูกมาก 3 อันดับ ได้แก่ ตะไคร้ กะเพรา และข่า สำหรับสมุนไพรทั่วไปที่ปลูกเพื่อใช้ทำยาหรืออาหารเสริมมีการปลูกน้อย ส่วนใหญ่บ้านที่จะปลูกสมุนไพรมักจะเป็นหมอชาวบ้านที่จะใช้สมุนไพรเป็นยาเท่านั้น และเนื่องจากในช่วงฤดูร้อนพื้นที่ตำบลหนองกรดค่อนข้างแห้งแล้งสมุนไพรบางชนิดจึงไม่สามารถเจริญเติบโตได้ แต่สภาพโดยทั่วไปของตำบลหนองกรดมีป่าเขา เป็นพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์จึงมีสมุนไพรหลายชนิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ผู้ที่มีความรู้ทางด้านสมุนไพรจึงนิยมเก็บพืชสมุนไพรจากพื้นที่ดังกล่าว แต่ถ้าจะขึ้นไปเก็บก็ค่อนข้างยากลำบากจึงไปเก็บไม่บ่อยนัก ด้วยสาเหตุเหล่านี้เองจึงทำให้สมุนไพรในตำบลจึงมีจำนวนน้อย ไม่ค่อยพอใช้ และหากมีคนต้องการยาสมุนไพรมาก ๆ ก็ต้องไปซื้อสมุนไพรแห้งที่อำเภอเมือง ฯ การนำไปใช้ประโยชน์ การนำสมุนไพรไปใช้ ส่วนใหญ่จะใช้เพื่อประกอบอาหาร เนื่องจากการเพาะปลูกพืชสมุนไพรเป็นเพียงการปลูกไว้ใช้ในครัวเรือน ซึ่งความจริงแล้วพืชสวนครัวสามารถนำมาใช้ปรุงเป็นอาหารและใช้ปรุงเป็นยารักษาโรคได้ แต่ในการนำมาปรุงเป็นยานั้นประชาชนยังไม่ค่อยรู้กันอย่างกว้างขวางจึงไม่นิยม ส่วนคนที่จะนำไปใช้เป็นยาส่วนมากคือหมอสมุนไพรในหมู่บ้าน แต่ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสมุนไพรเมื่อเทียบกับประชาชนในตำบลแล้วยังถือว่ามีอยู่น้อยมาก

วิถีชีวิตความเป็นอยู่
ตำบลหนองกรดถือว่าเป็นตำบลที่อยู่ระหว่างเมืองและชนบท จึงมีวิถีชีวิตทั้งแบบเมืองและแบบเกษตรกรรมที่มีอาชีพหลักคือการทำไร่ อาชีพเสริมคือการรับจ้าง และมีวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย ซึ่งแต่ละครัวเรือนมีผู้สูงอายุและบุคคลวัยทำงาน ส่วนวัยรุ่นมักไม่อยู่บ้านโดยไปศึกษาและทำงานต่างถิ่น เมื่อเกิดโรคภัยไข้เจ็บประชาชนมักจะรักษาแบบแผนปัจจุบัน เช่น ใช้บริการของสถานีอนามัยใกล้บ้าน หรือโรงพยาบาล ส่งผลให้ประชาชนไม่นิยมรักษาด้วยสมุนไพร หรือปลูกพืชสมุนไพรไว้ใช้ในบ้าน

ความรู้เรื่องสมุนไพรของตำบลหนองกรด
ชาวบ้านตำบลหนองกรดส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ด้านสมุนไพรซึ่งจะนำมาบำบัดรักษาโรค โดยส่วนใหญ่จะเน้นการนำสมุนไพรไปใช้ในการประกอบอาหาร นอกจากนี้ในชุมชนยังมีผู้สูงอายุบางท่านที่มีความรู้เรื่องการนำสมุนไพรมาใช้เป็นยาแต่ไม่ถ่ายทอดความรู้ให้กับลูกหลานหรือผู้อื่น บางครัวเรือนมีตำรายาสมุนไพรโบราณที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ แต่ไม่ได้เผยแพร่ หรือไม่ได้รับความสนใจจากเยาวชนรุ่นหลัง ความรู้ทางด้านสมุนไพรจึงค่อยๆหายไป

การประชาสัมพันธ์
ในตำบลหนองกรดไม่ค่อยมีการประชาสัมพันธ์ให้ความรู้เรื่องสมุนไพรแก่ประชาชน ประชาชนส่วนใหญ่จึงไม่ค่อยมีความรู้ในการรักษาโรคโดยใช้สมุนไพรด้วยตนเอง และประชาชนก็ยังไม่ค่อยทราบว่ามีหมอสมุนไพรอยู่ในหมู่บ้าน จึงนิยมที่จะรักษาแบบแผนปัจจุบันมากกว่า

ปัญหาที่พบทั่วไป
          จากการศึกษาสำรวจข้อมูลสมุนไพรและอาหารเสริมในตำบลหนองกรด ได้ทราบปัญหาและอุปสรรคที่เกิดขึ้นกับชุมชน ดังนี้
          1. ประชาชนส่วนใหญ่ขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่องการนำสมุนไพรมาบำบัดรักษาโรค
          2. ประชาชนส่วนใหญ่ไม่เห็นความสำคัญของพืชสมุนไพร จึงไม่นิยมปลูกพืชสมุนไพรไว้ในครัวเรือน
          3. จำนวนสมุนไพรที่มีอยู่ในหมู่บ้านมีจำนวนน้อย เนื่องจากสภาพแห้งแล้งในช่วง
ฤดูร้อน และการเก็บสมุนไพรที่ค่อนข้างยากลำบากบนเขา บางครั้งสมุนไพรจึงไม่ เพียงพอต่อการนำมาปรุงเป็นยา
          4. เยาวชนรุ่นหลังไม่ให้ความสนใจในการศึกษาเรื่องสมุนไพร ไม่สืบทอดความรู้จาก
บรรพบุรุษ และบรรพบุรุษบางท่านก็ไม่ได้ถ่ายทอดความรู้ไว้ให้แก่ลูกหลาน
          5. ขาดผู้นำในการประชาสัมพันธ์และเผยแพร่ความรู้ในเรื่องสมุนไพรให้แก่ประชาชน ประชาชนจึงไม่เห็นค่าของสมุนไพรที่มีอยู่ในท้องถิ่น