เครื่องจักสานที่ใช้ในครัวเรือน

ในภาคกลางก็มีมากมายหลายชนิด แต่ละชนิดจะมีลักษณะเฉพาะแตกต่างกันไปตามความต้องการด้านประโยชน์ใช้สอย เช่น เครื่องจักสานที่ใช้ในครัวเรือนที่มีลักษณะพิเศษ มีลักษณพะเฉพะาท้องถิ่นของเครื่องจักสานภาคกลางที่มีความประณีตงดงามอย่างยิ่งสิ่งหนึ่ง คือ ตะกร้าหิ้วที่สานด้วยไม้ไผ่และหวาย ลักษณะของตะกร้าชนิดนี้ส่วนมากจะมีลักษณะกลมรี หรือกลม ปากกว้าง ก้นสอบ ขอบจะถักด้วยหวายด้วยบายสันปลาช่อนด้านบนมีหูหิ้วทำด้วยลายหรือไม้ไผ่ และถักหุ้มด้วยหวาย ส่วนฐานก้นตะกร้ามักเข้าขอบด้วยหวายและมีฐานไม้ไผ่รองรับเพื่อความคงทน ส่วนตัวตะกร้าจะสานด้วยตอกไม้ไผ่ ด้วยลายเฉลว รูปแบบของตะกร้าหิ้วภาคกลางนี้มีความงามที่เหมาะเจาะลงตัว นับได้ว่าเป็นเครื่องจักสานที่มีความงามเป็นเลิศในขบวนเครื่องจักสานภาคกลาง ตะกร้าหิ้วของภาคกลางนี้จะใช้ประโยชน์ในการใส่ของสารพัดชนิด เช่นเดียวกับตะกร้าหรือกะต้าของภาคอีสานก็ตาม แต่ในด้านคุณค่าทางสุนทรียภาพแล้ว ตะกร้าหิ้วภาคกลางมีความงามประณีตละเมียดละไมกว่า

 ทั้งนี้อาจจะมีเหตุมาจากสภาพพื้นที่ของภาคกลาง ซึ่งเป็นที่ราบจึงสามารถหาบกระบุงที่มีน้ำหนักได้มากกว่า และเหตุที่กระบุงภาคกลางมีส่วนก้นเป็นเหลี่ยมมากก็คงเพื่อประโยชน์ในการตั้งในที่ราบได้ดีนั่นเอง และอาจจะมีพื้นฐานมาจากความนิยมของท้องถิ่นที่สืบทอดกันมาด้วยลักษระการใช้ประโยชน์ในการใส่ข้าวของหาบไปตามท้องไร่ท้องนาได้สารพัด ตั้งแต่เมล็ดข้าว เมล็ดพืชผลต่างๆ จนถึงสิ่งของอื่นๆ ที่ต้องใช้ใส่ในภาชนะที่มีผิวทึบตัน แต่ถ้าเป็นพวกสิ่งของหรือพืชผลที่มีขนาดใหญ่ เช่น ผลแตงโม แตงไทย แตงกวา หรือมะพร้าวในภาคกลาง มักใส่เข่งซึ่งเป็นภาชนะสำหรับบรรจุของใหญ่ที่ต้องการให้อากาศผ่านได้ และเข่งก็เป็นภาชนะจักสานของภาคกลางอีกชนิดหนึ่งที่ใช้งานในการทำไร่ทำนากันมาก นอกเหนือจากเข่งแล้ว ในปัจจุบันนี้ทำเครื่องจักสานประเภทเข่งและกระบุงอีกอย่างหนึ่งขึ้นใช้กันมาก คือ หลัวไม้ไผ่ ซึ่งเป็นภาชนะที่ใช้งานหนักได้ทนทาน แล้วมักสานด้วยไม้ไผ่สีสุก และไม้รวก มีทำกันมากในจังหวัดนครปฐม ราชบุรี และเพชรบุรี นิยมใช้ใส่พืชผักขึ้นบรรทุกรถยนต์ ซึ่งมีความต้องการมากจนถึงกับมีการสานหลัว หรือเข่งขนาดต่างๆ ขาบกันเป็นล่ำเป็นสันในจังหวัดดังกล่าว

กลับหน้าหลัก